Akrobat Kol Neden Tercih Edilir?

Akrobat kollar, operatörlere esnek çalışma imkanı veren ve hareket edebilen emiş aparatlarına verilen isimdir. Genellikle emiş davlumbazı, flex (esnek) hortum, yaylı veya hidrolik pistonlu destek sistemi ve duvar, masa veya filtre bağlantı aparatından oluşur. Akrobat kolun uzunluğuna göre belirli bir çapta açığa çıkan kirleticilerin ortama yayılmadan yakalanmasını ve ortamdan uzaklaştırılmasını sağlar. Peki akrobat kollar neden bu kadar çok tercih edilirler?

CEVAP: KİRLİLİK KAYNAĞINA YAKINLAŞMAK

Endüstride bu kadar yaygın şekilde kullanılmasının ve tercih edilmesinin en önemli sebebi, kirlilik kaynağına mümkün oldukça çok yakınlaşabilmesidir. Kirlilik kaynağına yaklaşmak demek, üretim süreci neticesinde oluşan tozu, dumanı ve yağ buharını ortamdan uzaklaştırmak için ihtiyaç duyulan debinin azalması demektir. Bu da doğal olarak daha kompakt bir filtre ünitesi ve daha düşük enerji tüketen bir emiş fanı demektir. Yani hem ilk yatırım maliyeti hem de işletme maliyeti çok daha uygun olan bir sistem, akrobat kollarla mümkündür. Toz, duman ve yağ buharı gibi kirlilikleri ortamdan uzaklaştırmak için ihtiyaç duyulan hava debisinin hesaplanırken, davlumbaz tipine göre farklı formüller kullanılır.

Bu formüllerin ortak yanı ise, emiş davlumbazı ile kirlilik kaynağı arasındaki mesafenin artmasıyla, ihtiyaç duyulan hava debisinin de artmasıdır (Karesi oranında artar. Yani 2 kat uzaklaşılırsa debi ihtiyacı 4 kat artar.) Sabit davlumbazlar, üretim operasyonu gereği belirli bir mesafeye kadar yaklaşabilirler. Aksi takdirde operatörün çalışma ergonomisini ve çalışma performansını etkilemektedirler. Ancak kolayca hareket ettirilebilen akrobat kollar sayesinde değişen operasyon hareketlerine uygun olarak akrobat kolun pozisyonu değiştirilebilir.

Kirlilik kaynağı ile operatör arasından emiş yapmak çok önemlidir. Aksi takdirde kurulan sistem, çalışma operatörünü korumaz ve operatörün ek koruyucu önlemler alması gerekir. Bu tip sistemlerde toz toplama ve duman emiş sisteminin amacı, kirliliğin çalışma ortamının diğer bölümlerine yayılmasını engellemek ve diğer çalışanları korumaktır.

AKROBAT KOLLARIN DEZAVANTAJLARI

En önemli dezavantajı, sabit davlumbazlara göre daha yüksek direnç oluşturmalarıdır. Bir başka deyişle, akrobat kol kullanılan sistemlerde emiş fanı, daha yüksek bir basıncı yenebilecek şekilde tasarlanmalıdır. Aksi takdirde istenilen hava debisi elde edilemeyecektir.

Esnek hortumların doğası gereği oluşan bu durumdan dolayı sistem tasarımcılarının ilk tercihi sabit davlumbazlar olur. Sabit davlumbazlar ile çözülebilecek sistemlerde, akrobat kollar tercih edilmez. Ancak gerçek hayatta bu durumla çok nadir karşılaşıldığı için proseslerin çoğunda akrobat kollara rastlarız.

 

AKROBAT KOLLAR NE ZAMAN TERCİH EDİLMEZ?

Yukarıda da bahsedildiği gibi sabit davlumbazlarla uygun bir çözüm oluşturulabilecekse tercih edilmezler. Sabit davlumbazların en önemli sorunu kirlilik kaynağına yeteri kadar yaklaşamamaktır. Bu sebeple dağılan toz ve dumanı yakalayabilmek için çok daha büyük bir kesit alanına sahip olurlar. Bu durum da ihtiyaç duyulan hava debisini arttırır ve daha yüksek enerji tüketen ve daha büyük bir toz toplama sistemi ihtiyacı oluşturur. Ancak sabit davlumbazlar kirlilik kaynağına yakın konumlandırılabilir ve kesit alanı da görece dar olursa, akrobat kollara göre tercih sebebi olurlar.

Bunun dışında eğer akrobat kolların pozisyonlarının çok sık değiştirilmesi gerektiği durumlar da olabilir. Örneğin büyük parça kaynaklarının yapıldığı proseslerde, genellikle kaynak pozisyonu sürekli ve hızlı bir şekilde değişir. Operatör bu durumda akrobat kolun pozisyonunu sürekli ayarlamakla uğraşmaz. Bu gibi ne sabit davlumbazların, ne de akrobat kol gibi hareketli davlumbazların çözüm olduğu durumlarda, genel hol havalandırması denilen teknik devreye girer. Genel Kol Havalandırmasının ana amacı operatörü korumak değil, kaynak operatörü ile aynı havayı soluyan diğer çalışanları korumaktır. Bu sebeple kaynak operatörü ek güvenlik ekipmanları ile donatılmalıdır. (Havalandırmalı maskeler gibi).

Diğer Yazılar