Çözüme Mi İhtiyacınız Var?
Eğitici Yazılar
Kaynak dumanı havalandırma ve filtreleme sistemleri, kaynak işlemlerinde ortaya çıkan zararlı dumanın emilerek havadan uzaklaştırılmasını ve filtrelenmesini sağlayan önemli ekipmanlardır. Bu sistemler, işçi sağlığını korumak, çalışma ortamını iyileştirmek ve çevresel etkileri en aza indirmek amacıyla kullanılır. Kaynak işlemlerinde ortaya çıkan duman, içerdiği zararlı gazlar ve partiküller nedeniyle solunum yoluyla ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Kaynak dumanı havalandırma ve filtreleme sistemleri, bu zararlı etkileri azaltarak güvenli bir çalışma ortamı sağlar.
Metallerin kaynağı, sağlığa zararlı duman ve ince partiküllerin oluşmasına sebep olur. Bu duman ve ince partiküllerin çalışma ortamından deşarjı doğru şekilde sağlanamazsa sağlıksız bir çalışma ortamına sebebiyet verir. Sağlıksız iş ortamları, üretim kayıplarına, verimsizliklere ve çalışan huzursuzluğuna yol açar.
Son yıllarda artan farkındalık ve bilinç sayesinde iş kazalarına ve iş hastalıklarına yönelik önlemleri arttırmayan fabrikalar, hem kalifiye eleman sıkıntısı yaşamakta, hem de uzun vadede ciddi sonuçları olan davalarla yüzleşmektedirler. İş kazalarına ve iş hastalıklarına yönelik önlemleri en üst düzeyde alan firmalar ise, sürdürülebilir bir üretim merkezi sağlamanın yanı sıra çalışan memnuniyeti sayesinde artan verimliliklere sahip olurlar.
Metal-metal kaynağı için gerekli ısının örtü kaplı bir elektrot ile kaynak yapılan parça arasında oluşan ark sayesinde oluştuğu, elle yapılan kaynak yöntemidir. Örtülü elektrot ark kaynağı sahip olduğu birçok avantaj sebebiyle özellikle bakım, tamir, metal işleme ve yapı çeliği endüstride en çok tercih edilen kaynak yöntemidir.
Örtülü elektrot ark kaynağı genellikle yumuşak çelik ve paslanmaz çelik kaynağında kullanılmaktadır. Ancak bu metod, alüminyum, nikel ve bakır alaşımlarda da kullanılabilmektedir.
Örtülü elektrot ark kaynağı sırasında açığa çıkan dumanın uygun bir emiş davlumbazı (Akrobat Kol, Emişli Masalar v.b) vasıtasıyla kaynağından emilmesi ve operatörün bu dumana maruz kalmasının önlenmesi gerekir. Aksi takdirde orta ve uzun vadede kaynak operatöründe meslek hastalığı oluşması riski oldukça yüksektir.
Özlü telle ark kaynağı, metal kaynağı arasında en çok kullanılan tekniklerden bir diğeridir. Bu kaynak tipinin en büyük avantajı kaynağın sürekli ve hızlı bir şekilde yapılabilmesidir. Kaynak operatörü kaynak telini sürekli değiştirmek zorunda değildir. Bu durum, kaynak esnasında yoğun kaynak dumanı açığa çıkar. Bu kaynak tipinde kaynak dumanının emişi ve havalandırma oldukça önemlidir. Özlü telle ark kaynağı, gaz altı kaynağı ile oldukça benzerlik gösterir.
Özlü telle ark kaynağı, sertlik ve mukavemeti artıran, korozyon direncini artıran ve arkı stabilize eden elemanlar ile doldurulmuş çekirdekli bir boru tel kullanır.
Tipik ana malzemeler, alüminyum, kalsiyum, karbon, krom, demir, manganez ve diğer elementleri ve malzemeleri içerebilir. Ek koruma için harici olarak bir gaz ve ya gaz karışımı sağlanabilir. Bu işleme gaz korumalı (FCAW-GS) denir ve paslanmaz çelik kaynağında her zaman bu metod kullanılır.
Özlü telle ark kaynağı sırasında çok yoğun bir duman açığa çıkar. Bu dumanın kaynağında yakalanıp ortamdan uzaklaştırılması çok önemlidir. Aksi takdirde sadece bu kaynak operatörünü değil, çalışma sahasındaki tüm çalışanları etkileyebilecek yoğunlukta duman oluşturabilir. Bu durum orta ve uzun vadede çalışanlarda meslek hastalığı oluşması riskini oldukça yükseltir.
Gaz altı kaynağı, çok yönlülüğün ve hızın gerekli olduğu otomobil endüstrisi, makine sanayi, imalat sanayi, sac metal işleme endüstrisi gibi sektörlerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Gaz altı kaynağı, sac metaller ve sac metal benzeri metaller için oldukça uygun bir uygulamadır.
MIG ve MAG arasındaki fark, erimiş kaynak havuzunu oksitlenmeden koruyan gaz cinsinin farklılığıdır. MIG tip gaz altı kaynağında koruyucu gaz olarak argon kullanılırken, MAG tip gaz altı kaynağında genellikle karbondioksit (CO2) kullanılır.
Tel elektrot, kaynak torç ucundan bir gaz ile bir makaradan beslenir. Bu sayede özlü tel kaynağı gibi sürekli kaynağa imkan tanır. Gaz, arkı sürdürmek için bir plazma oluşturur ve kaynak malzemesini elektrottan kaynak havuzuna geçirir.
Gaz altı kaynağı esnasıdna çok yoğun bir duman açığa çıkar. Bu dumanın kaynağında yakalanıp ortamdan uzaklaştırılması çok önemlidir. Aksi takdirde sadece bu kaynak operatörünü değil, çalışma sahasındaki tüm çalışanları etkileyebilecek yoğunlukta duman oluşturabilir. Bu durum orta ve uzun vadede çalışanlarda meslek hastalığı oluşması riskini oldukça yükseltir.
TIG kaynağı aynı gaz altı kaynak tiplerinden MIG’de olduğu gibi argon veya benzeri bir soygazı koruyucu gaz olarak kullanır. Ancak MIG’nin aksine, elektrot tungstenden yapılır ve kaynak sırasında tüketilmez. Kaynakta ek malzeme gerekiyorsa, gaz kaynağında olduğu gibi ayrı bir dolgu maddesi gereklidir.
TIG kaynağı esnasında çok yoğun bir duman oluşmaz, ancak oluşan az miktardaki duman insan sağlığı için oldukça zararlıdır. Bu dumanın kaynağında yakalanıp ortamdan uzaklaştırılması çok önemlidir. Aksi takdirde orta ve uzun vadede çalışanlarda meslek hastalığı oluşması riskini oldukça yükseltir.
Aynı TIG kaynağında olduğu gibi plazma kaynağı veya kesiminde de ark, sargısız bir elektrot -ki bu genelde tungsten kullanılır- ile kaynak yapılan metal parçası arasında oluşturulur. Bu ark ile birlikte plazma kaynağı veya kesimi için gerekli enerji konsantrasyonunu elde edebilmek için elektrot ucu torcun gövdesi içinde konumlandırılır ve iç nozuldan ucun çevresine bir gaz pompalanır. Burada pompalanan gaz, koruyucu gazdan farklı bir gazdır. Ark, plazma akışı sayesinde sıkıştırılabildiği için görece düşük akımlarla yüksek bir enerji konsantrasyonu elde edilmiş olur. Bu yüksek enerji konsantrasyonu ve nozullardan çıkan plazmanın yüksek hızı, metal kesmeyi mümkün kılar. Daha düşük akımlar ve ek bir dolgu malzemesi kullanarak bu teknikle kaynak yapmak da mümkündür.
Plazma Kaynağı ve el plazma kesimi esnasında, kesilen parçanın kalınlığına ya da dolgu malzemesinin türüne göre çok yoğun bir duman açığa çıkabilir. Bu dumanın kaynağında yakalanıp ortamdan uzaklaştırılması çok önemlidir. Aksi takdirde sadece bu kaynak operatörünü değil, çalışma sahasındaki tüm çalışanları etkileyebilecek yoğunlukta duman oluşturabilir. Bu durum orta ve uzun vadede çalışanlarda meslek hastalığı oluşması riskini oldukça yükseltir.
Toz altı kaynağı metodunun en önemli özelliği, birleştirilecek olan metallerin kaynak bölgeleri bu işlem esnasında diğer kaynak türlerine göre çok daha soğuk kalmasıdır. Düşük sıcaklıktaki bu birleşme, yüksek kaliteli kaynaklı eklemler imal edilmesine yardımcı olur. Ayrıca yine bu görece düşük sıcaklıktaki birleştirme sayesinde Siyah Sac – Aluminyum ve Siyah sac – Galvaniz Sac kaynağı yapılabilmesin olanak sağlar. Bu kaynak metodu genellikle robot destekli uygulamalar için tasarlanmıştır.
Tüm kaynak yöntemleri, değişen yoğunlukta tehlikeli madde içeren çeşitli miktarlarda dumana neden olur. Hexavalent Chromium Cr (VI), Manganez, Nikel ve Kurşun yüksek riskli elementlerdir ve insan vücuduna kısa ve uzun vadede ciddi anlamda zarar vermektedirler.
Duman, gözle görülemeyecek büyüklükteki partiküllerin yoğun bir şekilde bir araya gelerek, ince bir tabaka halinde gözle görülebilir hale gelmesidir. Bir diğer deyişle, Kaynak dumanı içerisindeki parçacıklar genellikle 0,01 – 0,1 μm boyutundadır ve bu da kaynak dumanı içerisinde yer alan zararlı parçacıkların akciğerlere nüfuz etmesinin çok kolay olduğu anlamına gelir. Bu sebepten kaynak operatörleri kaynak esnasında bu dumanı solumamaya dikkat etmelidirler. Aksi takdirde akciğer hastalıkları başta olmak üzere, göz, cilt ve karaciğer hastalıkları baş gösterebilir. Bu tip hastalıklar, kaynak operatörleri için “Meslek Hastalığı” sınıfına girmektedir ve iş verenler için çok ciddi yaptırımları bulunmaktadır.
Kaynak dumanı yalnızca kaynak operatörlerini değil, üretim ekipmanlarının ömrünü ve imal edilen ürünlerin kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Son yıllarda sıklıkla kullanılan kaynak robotlarının hassas elektronik yapısı da bu ince partiküllerden olumsuz etkilenmektedir ve uzun vadede onarılamaz hasarlar alabilmektedir.
Plazma Kaynağı ve el plazma kesimi esnasında, kesilen parçanın kalınlığına ya da dolgu malzemesinin türüne göre çok yoğun bir duman açığa çıkabilir. Bu dumanın kaynağında yakalanıp ortamdan uzaklaştırılması çok önemlidir. Aksi takdirde sadece bu kaynak operatörünü değil, çalışma sahasındaki tüm çalışanları etkileyebilecek yoğunlukta duman oluşturabilir. Bu durum orta ve uzun vadede çalışanlarda meslek hastalığı oluşması riskini oldukça yükseltir.
Kaynak dumanı, daha önce de belirttiğimiz üzere küçük partiküllerin belirli bir yoğunlukta bir araya gelmesiyle oluşan bir tabakadır ve esas olarak metal ve metali eritmek için kullanılan akının buharlaşmasıyla oluşur. Bu akı, mikro boyutta hava ile temas edip soğumaya başladığında oluşan buhar yoğunlaşır ve ince parçacıklar oluşturmak için oksijen ile reaksiyona girer. Parçacık boyutu ne kadar küçük olursa, insan sağlığını o kadar kötü etkilemekte ve dolayısıyla dumanın zehirlilik oranını arttırmaktadır. Tüm bu küçük partiküllerin zararlarına ek olarak, birçok kaynak uygulamasında, havalandırma sisteminin (başka bir deyişle kaynak dumanı emişinin) yetersiz olması durumunda insan sağlığı için tehlikeli olabileceğini kanıtlanan çeşitli gazlar (genellikle karbondioksit ve ozon olmakla birlikte diğer gazları da) üretmektedir. Kaynak Dumanı İçeriğini, Sarf Malzemesi belirler.
Açığa çıkan dumanın %90’ı sarf malzemesinden kaynaklanırken kaynak yapılan metalin açığa çıkan bu zararlı dumana katkısı oldukça azdır.
Kaynak dumanı, sarf malzemesinde bulunan tüm elementleri ve bileşenleri farklı oranlarda içermektedir. Erime noktası düşük olan bileşenlerin (Uçucu bileşenler) oranı kaynak dumanı içerisinde daha yüksekken, erime noktası yüksek olan bileşenlerin oranı daha düşüktür.
Bir kaynak dumanı emiş sisteminin veya bir toz toplama sisteminin efektif çalışabilmesi için, sistemi oluşturan tüm bileşenlerin doğru seçilmesi ve tasarlanması gerekir. Aksi takdirde sistem, bileşenlerin en zayıf halkası kadar güçlü ve etkili olabilir. 1940 model antika bir araç düşünün. Bu arabaya son model spor bir arabanın motorunu taksak bile yapabileceği maksimum hız, aracın tekerleklerine, kavrama sistemine, süspansiyonlarına ve sürücüsüne bağlıdır. Bu örnekteki gibi eğer toz toplama ve duman emiş sisteminizde doğru tasarlanmış ve pozisyonlanmış emiş davlumbazı ve kanal projesi yoksa, satın aldığınız toz toplama üniteniz son teknoloji dahi olsa yeterli performansı gösteremez.
Kaynak duman emicileri, kaynak işlemi sırasında oluşan dumanı emerek havadan uzaklaştırır. Bu emici sistemler genellikle bir emiş kolu veya huni şeklinde tasarlanmıştır. Kaynak dumanı, emici sistemin yakınında bulunan emiş kolu veya huniye doğru çekilir. Emiş kolu veya huni, dumanı emer ve sistemin içerisindeki filtreleme işlemi için bir yol oluşturur. Emilen duman, filtreleme sistemine yönlendirilir ve zararlı partiküller ve gazlar filtreden geçerek temizlenir. Temizlenen hava, çalışma ortamına geri salınmadan önce tekrar havalandırma sistemi tarafından temizlenir ve dengelenir.
Kaynak işlemlerinde oluşan duman, sağlık açısından ciddi riskler taşır. Bu duman, solunum yoluyla vücuda giren zararlı gazlar ve partiküller içerebilir. Uzun süreli maruziyet sonucunda solunum yolu hastalıkları, akciğer hasarları ve diğer sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Ayrıca, kaynak dumanı çevreye salındığında da çevresel kirliliğe yol açabilir. Bu nedenle, kaynak işlemlerinde dumanın emilerek havadan uzaklaştırılması ve filtrelenmesi önemlidir. Kaynak dumanı emme sistemleri, çalışanların sağlığını korumak ve çevreyi korumak için kullanılır.
Kaynak dumanı yönetimi, dört temel aşamada gerçekleştirilir: izolasyon, havalandırma, filtreleme ve güvenli çalışma uygulamaları.
Kaynak işlemi yapılan alanın diğer bölgelerden izole edilmesi önemlidir. İzolasyon, dumanın diğer çalışma alanlarına yayılmasını engeller ve dumanın kontrollü bir şekilde emilmesini sağlar.
Kaynak işlemi yapılan alanın iyi bir şekilde havalandırılması gerekmektedir. İyi bir havalandırma sistemi, kaynak dumanının hızlı bir şekilde emilerek ortamdan uzaklaştırılmasını sağlar. Bu sayede çalışanların solunum yoluyla zararlı maddelere maruz kalma riski azalır.
Kaynak dumanının emildiği sistemlerde filtreleme işlemi önemlidir. Filtreler, dumanın içerdiği zararlı partikülleri ve gazları tutarak temiz hava sağlar. Filtreler düzenli olarak temizlenmeli veya değiştirilmelidir.
Kaynak işlemleri sırasında güvenli çalışma uygulamalarına uyulması büyük önem taşır. İşçilerin uygun koruyucu ekipmanları kullanması, kaynak işleminin dumanın yayılmasını en aza indirecek şekilde yapılması ve eğitimli personel tarafından çalışmanın yürütülmesi güvenli bir çalışma ortamı sağlar.
Kaynak dumanının etkili bir şekilde kontrol edilebilmesi için bazı faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. İşte kaynak dumanı emici satın alırken dikkate almanız gereken faktörler:
Kaynak dumanı emici sistemleri farklı tiplerde mevcuttur. İhtiyaçlarınıza ve işletme koşullarınıza bağlı olarak doğru sistem seçimi yapmanız önemlidir. İşte bazı yaygın kullanılan kaynak dumanı emici sistem türleri:
Mobil filtreler, taşınabilir bir şekilde kullanılabilen kaynak dumanı emici sistemlerdir. Genellikle tekerlekli bir platform üzerinde bulunurlar ve kolaylıkla farklı çalışma bölgelerine taşınabilirler. Mobil filtreler, esneklik sağlaması ve çeşitli kaynak işlemlerinde kullanılabilmesi nedeniyle tercih edilebilir.
Akrobat emiş kolları, esnek bir yapıya sahip olan ve kolaylıkla hareket ettirilebilen emiş sistemleridir. Bu kollar, kaynak dumanının doğrudan kaynağından emilmesini sağlar. Çeşitli uzunluklarda ve ebatlarda bulunabilirler, böylece farklı işletme ihtiyaçlarına uygun şekilde kullanılabilirler.
Kaynak masaları, kaynak işlemlerinin gerçekleştirildiği masa veya tezgah sistemleridir. Bu masalar, genellikle kaynak dumanını emmek ve havalandırmak için entegre edilmiş emiş sistemleriyle birlikte gelir. Kaynak masaları, sabit çalışma bölgelerinde verimli bir şekilde kullanılabilir.
Elektrostatik filtreler, kaynak dumanını emerken elektrostatik yükleri kullanır. Bu filtreler, partiküllerin elektrik yükleri ile yakalanmasını sağlar. Elektrostatik filtreler, yüksek verimlilik sağlayan bir filtreleme yöntemidir ve çeşitli filtreleme aşamalarıyla birlikte kullanılabilir.
Bu konuda daha detaylı bilgi için “Toz Toplama Sistemi Performansı Nasıl Değerlendirilir?” yazımızı inceleyebilirsiniz.
Doğru tasarlanmış ve pozisyonlanmış emiş davlumbazı seçiminden sonra sıra doğru kanallama projesi ve uygulamasına gelir.
Seçilen iş parçalarını güçlü bir bağlantı oluşturmak için eriterek bir araya getirilme işlemidir. Bu işlemin sonucunda bir takım metal dumanı ortaya çıkar.
Kaynak dumanı havalandırma sistemi, işçi sağlığını korumak, çalışma ortamını temizlemek ve çevresel etkileri en aza indirmek için önemlidir.
Emme kapasitesi, filtreleme verimliliği, bakım kolaylığı, gürültü seviyesi ve mobilite gibi faktörler dikkate alınmalıdır.
Mobil filtreler, akrobat emiş kolları, kaynak masaları ve elektrostatik filtreler gibi çeşitli sistemler arasından ihtiyaçlarınıza uygun olanı seçmelisiniz.
Akrobat kollar, kaynak dumanını etkili bir şekilde tahliye etmek ve çalışma ortamını temizlemek için kullanılır. Esnek yapısı sayesinde dumanın kaynağından emilmesini sağlar.
Bomaksan, yüksek performans, çevre dostu tasarım, kullanıcı dostu özellikler ve kalite güvencesi ile öne çıkan bir markadır. Bomaksan ürünleri, güvenli ve sağlıklı bir çalışma ortamı sağlamak için ideal bir seçenektir.
Sağlık Sorunları: Kaynak dumanı, içerdiği zararlı maddeler nedeniyle solunum yoluyla vücuda zarar verebilir. Uzun süre maruz kalındığında solunum sistemi, akciğerler ve solunum yollarında çeşitli sorunlar ortaya çıkabilir. İşçilerde solunum yolu hastalıkları, astım, bronşit gibi rahatsızlıklar görülebilir.
Yangın ve Patlama Riski: Kaynak dumanı, içerdiği gazlar ve partiküller nedeniyle yangın ve patlama riskini artırır. Dumanın birikmesi ve havalandırmanın yetersiz olması durumunda, ortamda yanıcı ve patlayıcı maddelerle birleşerek ciddi bir güvenlik tehlikesi oluşturabilir.
Çevresel Etkiler: Kaynak dumanı, atmosfere yayılarak çevreye zarar verebilir. Dumanın içerdiği kimyasallar, toksik ve çevreye zararlı olabilir. Bu da hava kirliliği ve çevre kirliliği sorunlarına yol açabilir.
Yerel Emiş Havalandırması (LEV), kaynak dumanı, gazlar, buharlar veya toz gibi zararlı maddelerin kaynağında emilerek kontrol altına alınması için kullanılan bir havalandırma sistemidir. LEV sistemi, kaynak veya işleme noktasının yakınında yer alan emme başlığı veya kapak aracılığıyla kirletici maddelerin direkt olarak emilmesini sağlar. Bu sayede, kirletici maddeler ortamda yayılmadan önce yakalanır ve filtrelenir, çalışma ortamının temiz ve sağlıklı olmasını sağlar.
Yangın ve Patlama Riski: Kaynak dumanı, içerdiği gazlar ve partiküller nedeniyle yangın ve patlama riskini artırır. Dumanın birikmesi ve havalandırmanın yetersiz olması durumunda, ortamda yanıcı ve patlayıcı maddelerle birleşerek ciddi bir güvenlik tehlikesi oluşturabilir.
Çevresel Etkiler: Kaynak dumanı, atmosfere yayılarak çevreye zarar verebilir. Dumanın içerdiği kimyasallar, toksik ve çevreye zararlı olabilir. Bu da hava kirliliği ve çevre kirliliği sorunlarına yol açabilir.
Yerel Emiş Havalandırması (LEV), kaynak dumanı, gazlar, buharlar veya toz gibi zararlı maddelerin kaynağında emilerek kontrol altına alınması için kullanılan bir havalandırma sistemidir. LEV sistemi, kaynak veya işleme noktasının yakınında yer alan emme başlığı veya kapak aracılığıyla kirletici maddelerin direkt olarak emilmesini sağlar. Bu sayede, kirletici maddeler ortamda yayılmadan önce yakalanır ve filtrelenir, çalışma ortamının temiz ve sağlıklı olmasını sağlar.
Yangın ve Patlama Riski: Kaynak dumanı, içerdiği gazlar ve partiküller nedeniyle yangın ve patlama riskini artırır. Dumanın birikmesi ve havalandırmanın yetersiz olması durumunda, ortamda yanıcı ve patlayıcı maddelerle birleşerek ciddi bir güvenlik tehlikesi oluşturabilir.
Çevresel Etkiler: Kaynak dumanı, atmosfere yayılarak çevreye zarar verebilir. Dumanın içerdiği kimyasallar, toksik ve çevreye zararlı olabilir. Bu da hava kirliliği ve çevre kirliliği sorunlarına yol açabilir.
III Örnek Uygulamalar
NEDEN BOMAKSAN?
Mükemmellik Yolunuzda Her Zaman Sizinle!
Bomaksan olarak biz, sizin işinizi mükemmel yapma isteğinizin farkındayız. Mükemmellik, hem en kaliteli ürünü üretmek, hem müşterilerinizin kalite ve termin beklentilerini karşılamak ve hatta onları aşmak, hem sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı oluşturmak hem de çevreye zarar vermeden üretmek anlamına geliyor.
İşte bu yüzden, Tozsuzlaştırma Sistemlerine ve Temiz Havaya yaptığınız yatırım aslında doğrudan işinizi mükemmelleştirmek için yaptığınız bir yatırımdır.
Daha Mükemmel Üretim Deneyimi İçin Temiz Hava Uzmanlarımıza Danışın
Temiz Hava Uzmanlarımızın size en iyi desteği sunabilmesi için iletişim bilgilerinizi bırakabilirsiniz.
Temiz Hava Uzmanlarımızın size en iyi desteği sunabilmesi için iletişim bilgilerinizi bırakabilirsiniz.
Size mümkün olan en kısa sürede cevap vermeye çalışacağız. Bazı durumlarda cevap süresi 48 saat olabilir.
Bomaksan Toz Toplama. Gaz Arıtımı ve Filtrasyon cihazları üretimine girmiş ve kısa sürede kısa sürede kendi aralarından övgüyle söz vermeyi başarmış, alanda uzman bir marka.
© 2017 - 2022 Bomaksan Endüstriyel Hava Filtrasyon Sistemleri San. Tic. A.Ş. Tüm Hakları Saklıdır.
